De CoronaMelder! Op steeds meer plekken wordt hij beschikbaar: de app die ons kan helpen om Corona tegen te gaan.
Maar hoe werkt de app? Hoe kan het dat deze app niet weet waar je bent en toch kan voorspellen of je met Corona in aanraking bent gekomen? Daarom spreek ik Ivo Jansch (rechts), mede-oprichter van Egeniq, die ook onderdeel is van het team dat de CoronaMelder heeft gemaakt.
Hoi Ivo, ik wil je graag interviewen om inside informatie te krijgen over de CoronaMelder. Kan dat?
Haha, ja hoor. Maar wel goed om te weten dat er weinig geheim is en de ontwikkeling van de CoronaMelder openbaar is gebeurd.
Oké, straks moet je maar vertellen hoe dat zit. Maar eerst: hoe ben jij een ontwikkelaar van de CoronaMelder geworden?
Nou, als ontwikkelaar werk ik al langer graag aan apps, en dit is echt een app die een verschil in de maatschappij gaat maken. Ik heb de appathon in april nauw gevolgd, waarin het startschot is gegeven voor de ontwikkeling van de CoronaMelder app. Ik heb toen meegekeken, gediscussieerd en onderzoek gedaan naar de techniek die Apple en Google biedt. Daarna werd ik door het Ministerie uitgenodigd om mee te helpen om de app echt te gaan maken. Het kwam dus niet alleen van mijn kant.
Volgens mij zit er veel complexe techniek in de app. Hoe zou je een CoronaMelder app uitleggen aan een tienjarige?
Dan maak ik de vergelijking met een dobbelsteen met een miljard zijdes. Jouw app gooit zeg maar zo’n dobbelsteen en daar komen willekeurige, unieke getallen uit. Die getallen zendt hij dan uit via bluetooth naar andere telefoons in de buurt. En jouw telefoon ontvangt getallen van andere telefoons. Daar komen dus géén locatiegegevens of GPS bij kijken, het gaat alleen om willekeurige én unieke getallen. Zo weet dus niemand welke getallen van jou zijn, behalve je eigen telefoon.
Als iemand dan door de GGD positief is getest op Corona, dan wissel je met een GGD medewerker een code uit. Dan worden zijn of haar unieke getallen naar een centrale server gestuurd. Andere telefoons maken regelmatig contact met de server en ontvangen dan de specifieke getallen van de mensen die Corona hebben. Je telefoon vergelijkt deze getallen, met getallen die je bent tegengekomen. Zo kan je telefoon je dus vertellen of je mensen met Corona bent tegengekomen. En dat alles is volledig anoniem!
Kortom: Je telefoon weet dus anoniem met welke telefoon hij in contact is gekomen en kan zo zien of je risico hebt gelopen.
" Je vader, oma, broer, vriend of buurvrouw loopt minder gevaar als jij weet of je wel of niet corona hebt. "
Als ik nu de app download, wat heb ik er dan aan?
In eerste instantie download je hem niet voor jezelf, maar voor anderen. Zo kan je bijvoorbeeld een waarschuwing krijgen dat je risico hebt gelopen. Jij laat je dan snel testen, zodat je zeker weet dat je geen corona hebt en niemand besmet. Dat is natuurlijk erg fijn voor je omgeving! Je vader, oma, broer, vriend of buurvrouw loopt minder gevaar als jij thuis blijft als blijkt dat je mogelijk corona hebt.
Ook kan het je eventueel een fijn gevoel geven om te weten of je in de buurt van het virus bent geweest. Met een groene indicator in de app zie je dat je geen risico hebt gelopen. Is de indicator rood: dan heb je risico gelopen. Al is dit uiteraard geen garantie, daarvoor doe je een test. De CoronaMelder is vergelijkbaar met een rookmelder; er kan nog steeds brand uitbreken, maar je bent er wel op tijd bij zodat je actie kan ondernemen.
Daarnaast is er ook nog een indirect effect; als het gebruik van de app daadwerkelijk leidt tot minder besmettingen, dan kan dit uiteindelijk leiden tot het versoepelen van Corona maatregelen. Zo draag je bij aan het voorkomen van een nieuwe lockdown. Je helpt dus je omgeving, maar ook de economie én jezelf.
Móet ik de app dan gebruiken?
Nee, dat mág je! We hebben er voor gekozen om de app vrijwillig te maken. Alle mensen die mee hebben gewerkt aan de CoronaMelder hebben vooraf gezegd dat het uitgangspunt moet zijn dat iedereen zelf mag bepalen of hij de app downloadt.
In Nederland hebben we een ‘slimme lockdown’ gehad; we bleven solidair en vrijwillig met z’n allen binnen. Er stond geen agent voor iedere deur om mensen binnen te houden. Dat is ook met de app; de CoronaMelder is vrijwillig te gebruiken. Maar jouw impact is groot voor jouw omgeving en op de langere termijn voor de hele maatschappij. Doe het dus niet alleen voor jezelf, maar voor anderen!
"Vanuit de makers en de overheid heb je helemaal niets te vrezen."
De privacy van de app is veel besproken. Hoe veilig is de CoronaMelder?
Vanuit de makers en de overheid heb je helemaal niets te vrezen. Er wordt niets bijgehouden van personen die de CoronaMelder gebruiken. We kunnen dus ook niks kwijtraken of doorverkopen, die gegevens hebben we simpelweg niet. Je kan de app met een gerust hart gebruiken.
Daarnaast is deze app ook een stuk veiliger dan andere apps van de overheid. De app is namelijk via een open proces ontwikkeld, waaraan iedereen heeft meegekeken en geholpen. De een heeft geholpen met de code en de ander met de veiligheid. Dit is echt een voorbeeld voor andere overheidsprojecten! Mensen konden nu zien als het fout ging, en dat is vaak niet zo bij andere zaken. Aan andere IT-projecten worden er soms miljoenen verkwist. Maar als we projecten gaan aanpakken op deze open manier, dan kijken we vroegtijdig mee, en wordt de kwaliteit hoger en gaan we verkwisting tegen.
Wat vind je van de kritiek dat Apple en Google data bij zouden houden?
Zij hebben verklaard dat ze dit niet gaan doen. De door Apple en Google ontwikkelde techniek werkt lokaal op je device, dus ze verwerken geen gegevens. Maar zelfs als ze dat wel doen, dan zouden ze onder de AVG-wetgeving vallen en worden gebruikers zo beschermd. Zelfs de landadvocaat heeft hiernaar gekeken en aangegeven dat Apple en Google geen gegevens verwerken.(bron)
Waarom is er geen einde van de app vastgesteld?
Er is wel vastgesteld dat de app tijdelijk is. Daar hebben we een technisch shut-down-plan voor gemaakt. Dankzij dit plan hoeft een ontwikkelaar bij wijze van spreken maar op een knop de drukken en de app werkt niet meer. De regering bepaalt wanneer er op die knop gedrukt moet worden.
Ikzelf denk bijvoorbeeld dat de app pas uitgezet kan worden zodra een groot deel van de bevolking gevaccineerd is. Tegelijkertijd moeten we de app niet te snel uitzetten! We hebben nu ook bijna een tweede golf. Pas als er geen uitbraken meer zijn, kan wat mij betreft de app uit.
Op een manier is de app nog steeds bruikbaar als hij uit staat. We hebben namelijk veel ervaring opgedaan die we als een voorbeeld gebruiken voor problemen in de toekomst. We hebben de app snel en effectief gemaakt, dat kan bij een volgende situatie nog sneller. Het is fijn om daar meer zekerheid over te hebben. Nu duurde het een paar maanden voordat we de app hebben, de volgende keer kan een nieuwe app bouwen door onze ervaring sneller en kunnen we wellicht een lock-down voorkomen.
"In feite hebben we onszelf blind gemaakt, maar tegelijkertijd een super effectieve app gemaakt."
Een veelgenoemde kritiek is dat we moeten opletten met techno-optimisme: veel vertrouwen geven aan technologie, terwijl we het effect niet weten. Begrijp je die kritiek?
Op zich snap ik dat wel, en daar houden we rekening mee. Eerst door informatie te verzamelen of een app zou kunnen werken. Daarom hebben we onderzoek gedaan, ethische commissies ingeschakeld, epidemie-experts betrokken, studies bekeken en berekeningen gedaan.
Dat was de theorie, nu de praktijk. Nu de app wordt uitgerold, ontdekken we hoe hij echt werkt. Normaal zou je dat meteen zien aan statistieken van hoeveel mensen de app gebruiken. Nu doen we alles anoniem, dus ook dat houden we nu niet bij. Daarom zullen we daarbuiten moeten kijken naar het effect van de app op het virus. Bijvoorbeeld door te kijken naar de effecten bij GGD’s: Vragen mensen een test aan na een melding uit de app? Testen ze dan vaker positief? Volgen ze de adviezen goed op? Zo kunnen we de relatie tussen de app en het virus zien.
Ook blijven we monitoren op andere zaken, bijvoorbeeld door enquêtes en telefonische interviews om te zien welke neveneffecten de app heeft. Zo wordt de politiek en de samenleving geïnformeerd en kan er worden bijgestuurd als de app negatieve effecten heeft. Dat staat ook in het evaluatieplan, dat hier online te vinden is.
Andere mensen noemen dit een surveillance app. Wat vind je daarvan?
Surveillance is nare term. We hebben de CoronaMelder juist zo opgezet dat surveillance niet kan. In feite hebben we onszelf blind gemaakt, maar tegelijkertijd een super effectieve app gemaakt. Daar ben ik wel trots op. Het is dan jammer als mensen kritiek uiten zonder dat ze echt weten wat de app doet of kan. Bij deze wil ik graag mensen oproepen om, naar aanleiding van dit artikel, zich te verdiepen in de CoronaMelder. Het is écht veilig en je beschermt er jezelf en je omgeving mee!
Waarom moeten volgens jou mensen de CoronaMelder installeren?
Er is een onderzoek van Oxford wat vaak verkeerd wordt geïnterpreteerd; daar stond dat 60% de app moet gebruiken voor een succes. En dat klopt.. als je alléén de app gebruikt! Maar wij hebben ook andere maatregelen zoals bron- en contactonderzoek en de 1,5 meter afstand. In dat geval ligt het percentage rond de 15-20%. Als je kijkt naar onze buurlanden, en dat we nu al over een miljoen downloads zitten, dan denk ik dat we dit waarschijnlijk wel gaan halen. Maar iedere download draagt bij aan een groter effect, dus iedere download telt!
Er zit ook een deelknop in de app, deze wordt al veel gebruikt. Op Twitter zie je veel de hashtag #coronamelder voorbij komen. Daar ben ik blij mee!
Als laatste, ga jij de app gebruiken?
Uiteraard, ik heb hem al op mijn telefoon staan. Je mag zelf weten of je hoeft ook niemand te vertellen of je hem wel of niet gaat gebruiken. Als ik kan voorkomen dat ik anderen besmet, dan vind ik het waard. Ik raad het iedereen aan; het kan helpen!
Spiekbriefje: Jij en de CoronaMelder
Weet je nu, na het interview met ontwikkelaar Ivo, beter hoe het zit met de CoronaMelder? Hopelijk kan je nu een betere keuze maken voor jezelf, om de app te downloaden of niet.
Wil je de voor- en tegen-argumenten nog eens op een rij? Of wil je iemand laten zien wat de feiten zijn?
Dat kan! Download hieronder de Spiekbrief: Wel of Niet de Corona App Downloaden?
De Corona App Spiekbriefje
Kom erachter of je de Corona app moet downloaden.
Door het invullen van dit formulier worden je gegevens beschermd volgens onze Privacy Statement. Je ontvangt een mail met het aangevraagde document en daarnaast andere mails met tips voor je app, waar je je altijd voor kunt uitschrijven.
Ik wens je een succesvolle app toe.
-David van AppSpecialisten
